Art Deco is een populaire designstijl uit de periode 1920-1940. Het is een vorm van modernisme en is het meest verwant aan de Jugendstil uit het begin van de 20e eeuw. De Jugendstil was echter een nogal elitaire kunststroming. De ontwerpers van Art Deco probeerden om een vergelijkbare stijl toegankelijk te maken voor het grote pubiek. Daarbij maakten ze optimaal gebruik van de nieuwste mogelijkheden voor industriële productie. Bovendien wisten ze handig in te spelen op de ongekende kooplust en kapitaalkracht van de burgerij.
Hoe ziet Art Deco eruit?
Art Deco wordt gekenmerkt door een decoratieve stijl met een strakke en vaak herhalende vormgeving. Veelal worden er simpele geometrische vormen gebruikt, zoals ruiten, rechthoeken, cirkels, waaier- en bladvormen. Art Deco heeft een opvallende kleurstelling met grote contrasten tussen een beperkt aantal kleuren. Daarmee is de stroming ook verwant aan het kubisme en het futurisme.
Toepassingen van Art Deco
Tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog was deze kunststroming alom bekend in Europa. Juist omdat de meeste objecten die werden vormgegeven met behulp van Art Deco industrieel werden geproduceerd, zijn deze designs op veel antieke voorwerpen uit die tijd terug te vinden: van kleding tot klokken, van posters tot gebouwen en van meubels tot elektrische gebruiksvoorwerpen. Art Deco kan in elk denkbaar materiaal worden uitgevoerd, maar de meeste ontwerpers van die tijd gaven de voorkeur aan metalen, zoals aluminium, chroom en blank staal. Maar ook werd er dankbaar gebruik gemaakt van pas uitgevonden kunststoffen zoals het zware bakeliet.
Inspiratie en designers
De ontwerpers van de Art Deco objecten putten destijds hun inspiratie uit de modernere kunstvormen van de decennia daarvoor. Ze lieten zich bovendien graag inspireren door de in Europa nog relatief onbekende kunstvormen uit het verre Oosten. Hieronder worden enkele bekende Art Deco designers besproken.
- Cassandre was een grafisch ontwerper die bekend stond vanwege zijn talrijke poster designs. Die waren vaak sterk gestileerd en te herleiden tot krachtige geometrische vormen. Cassandre ontwierp veel posters voor bedrijven met een mechanische en industriële inslag. Op zijn posters zien we objecten uit de nieuwe tijd, zoals oceaanstomers, treinen, auto’s, telefoons en fabrieken.
- Rene Lalique werkte wél voor de elite: hij maakte vernieuwende en spraakmakende juwelen. Zijn werk laat zowel strakke stroomlijnen als gewelfde vormen zien, en is vaak versierd met gekleurd glas en emaille. Behalve kleine juwelen, flesjes en vaasjes maakte Lalique ook grote glazen objecten zoals fonteinen en zuilen.
- Tamara de Lempicka was een schilder die de ‘bright young things’ – de jetset uit de jaren 20 – portretteerde. Dat deed ze door gebruik te maken van vele diepe kleuren en contrasten. De modellen zijn doorgaans afgebeeld in niet-natuurlijke maar interessante poses en in moderne settings.
- Sonia Delaunay ontwierp spraakmakende kleding met behulp van geometrische designs van gewaagde kleurencombinaties. Haar jurken en mantels werden gedragen door grote bekendheden, en haar designs beïnvloeden tot op de dag van vandaag de mode.